„Heraldikai lexikon/Címeradomány” változatai közötti eltérés

Tartalom törölve Tartalom hozzáadva
Szegedi László (vitalap | szerkesztései)
Nincs szerkesztési összefoglaló
Szegedi László (vitalap | szerkesztései)
Nincs szerkesztési összefoglaló
9. sor:
Az {{Hl|élő heraldika}} kezdetén a {{Hl|címer}}eket mindenki saját maga vette fel. Ez a {{Hl|címerjog|jog}} még ma is mindenkit megillet. A 14. század elejétől, előbb az uralkodói kegy megnyilvánulásaként a {{Hl|címerjavítás}}kor, majd az ugyancsak kitüntetésként felfogható címeradományozással megindult a címerek hivatalos okleveles formában történő kiállítása.
 
Károly Róbert az első ismert címert 1326-ban Imre fia Miklós részére adományozta. (MNL OL DF 262464.)<brref>Karolus dei gratia Hungarie, Dalmatie, Croatie, Rame; Servie, Gallicie, Ludomerie, Cumanie, Bulgarieque rex, princeps Sallernitanus et honoris ac montis sancti Angeli dominus, omnibus Christi fidelibus tam presentibus quam futuris, presens scriptum cernentibus, salutem in salutis largitore. Cum benemeritis favor debitus inpenditur, fideliterque obsequentibus digna merces redditur, Deus placari creditur et subditi ad fidelitatis studia exercenda provocantur. Eapropter ad universorum notitiam harum serie volumus pervenire, quod quia regalis excellentie interest suorum fidelium meritoria obsequia interne considerationis oculis contueri et unicuique reddere premia meritorum, nos consideratis fidelitatum multimodis meritis magistri Nicolai filii Emerici filii [Nag, de comitatu Soproniensi], dilecti et fidelis nostri, quibus nobis se reddens gratiosum cum sumpme fidelitatis obsequio meruit multipliciter conplacere, volentes dilectionis nostre favore regie eidem aliquatenus respondere et dilectionis nostre inditio eundem insignire, cristam inferius descriptam, que vulgo Cymer dicitur, in forma avis scilicet falkonis aurei, habentis distensas blaveas alas, sub quibus folia deaurata in modum herbe, vulgo Luhere dicte, pendent, super cuius falkonis 99nasum viridis ramusculus erectus existit folia habens aurea, eidem magistro Nicolao et per eum suis fratribus ac toti generationi sue necnon et eorum heredibus heredumque suorum successoribus, tanquam sub regio nostro vexillo inter alios regni nostri fideles militare debentes, in signum dilectionis nostre specialis duximus conferendam, ita ut huiusmodi prerogativa criste per nos date tam ipse quam sui fratres et sua generatio, ac eorum heredes exnunc inposterum perpetuo valeant gratulari; volentes, ut nullus fidelium nostrorum, quocumque titulo, nomine et dignitate in regno nostro prefulgentium, cristam superius presentibus descriptam nec sub colore aureo nec argenteo nec quovis alio preter dictum magistrum Nicolaum, suos fratres et generationem eiusdem ac eorum posteros deinceps ferre audeat vel presumpmat, et eosdem ratione eiusdem criste ullo processu temporum aliquo contradictionis obstaculo perturbare; ita nichilominus ut si qui predecessorum nostrorum regum Hungarie quibuspiam de regno nostro falkonem sub quovis colore vel specie pro crista contulissent, auctoritate presentium revocamus; nec quisquam falkonem pro crista in quavis permutatione totius criste prescripte vel alicuius sue partis ac aliam quamvis avem nomine falkonis, vulgo Solum dicti, amodo pro crista portandi habeat facultatem. In cuius rei testimonium et evidentiam perpetuam presentes concessimus litteras nostras privilegiales duplicis sigilli nostri novi et autentici munimine roboratas. Datum per manus discreti viri magistri Endre prepositi ecclesie Albensis, aule nostre vicecancellarii, dilecti et fidelis nostri, anno domini millesimo CCCXX. sexto, septimo ydus Aprilis, regni autem nostri anno similiter XX. sexto, venerabilibus in Christo patribus Bolezlao Strigoniensi, fratre Ladislao Colocensi archyepiscopis, Johanne Nitriensi, Benedicto Chanadiensi, Iwanka Waradiensi, Nicolao Jauriensi, Ladislao Quinqueecclesiensi, Georgio Syrmiensi, fratre Petro Boznensi, Herrico Wesprimiensi, Laurentio Waciensi, Chanadino Agriensi et Andrea Transsiluano episcopis, ecclesias dei feliciter gubernantibus, magnificis viris Phillippo palatino, comite Zepesyensi et de Wywar ac iudice Cumanorum, Demetrio magistro tawarnicorum nostrorum, comite Bachyensi et Trinchyniensi, comite Alexandro iudice curie nostre, Thoma woyuoda Transsiluano et, comite de Zonuk, Mykch bano totius Sclauonie, magistro tawarnicorum domine regine consortis nostre karissime, comite Supruniensi, Symigiensi, de Sarus et de Patak, Paulo bano de Macho, comite Syrmiensi, de Wolko et de Bodrugh, magistro Deseu iudice curie eiusdem domine regine, magistro Dyonisyo magistro dapiferorum nostrorum, Blasio magistro agasonum nostrorum et magistro Nicolao comite Posomensi, aliisque quamplurimis regni nostri comitatus tenentibus pariter et honores. (Turul 1901/3. 98-99.)</brref> A címer használat joga az adományozottat és testvéreit, továbbá leszármazói személyét illette meg („et per eum suis fratribus ac toti genarationi suae necnon et eorum heredibus heredumque suorum successoribus, tainquam sub regio nostro vexillo inter alios regni nostri fideles militare debentes in signum dilectionis nostrae specialis").
 
Második adománya 1327-ben sisakmáz használatára vonatkozik Doncs mester, zólyomi ispán részére. Az adományozott maga és kísérete pajzsát, sisakját és zászlaját arany mázzal díszítheti, de ez a jog kizárólag személyét illeti meg, nem örökölhető és kizárólag akkor használható, ha Doncs mester a királlyal indul harcba. <ref>1327 október 24. 1. Károly király Doncsnak, Zólyom vármegye főispánjának, aranyos czímerjelvényt adományoz.